Kurs języka polskiego | wersja litewska

Strefa organizacyjna
Strefa komunikacyjna
Kurs „Wybrane zagadnienia kultury” jest przeznaczony dla Polaków mieszkających na Litwie, którzy z racji wykonywanego zawodu lub zajmowanego stanowiska powinni posługiwać się poprawną polszczyzną. Jego celem jest przybliżanie zasad poprawności językowej, podniesienie kompetencji w zakresie posługiwania się językiem ojczystym, jak również uświadomienie Polakom litewskim odstępstw językowych, spowodowanych wolniejszym rozwojem polszczyzny litewskiej[1] na skutek jej oderwania od obszarów etnicznych, a także wpływami języków białoruskiego, rosyjskiego i litewskiego. Kurs obejmuje wybrane zagadnienia fleksyjne, składniowe i leksykalne sprawiające szczególne trudności użytkownikom polszczyzny na Litwie. Zakłada się, że kurs „Wybrane zagadnienia kultury” przyczyni się do osiągnięcia większej sprawności komunikacyjnej i do rozbudzenia wrażliwości językowej.
[1] Terminów polszczyzna litewska, polszczyzna wileńska, język polski na Litwie , polszczyzna północnokresowa używam wymiennie.
W polszczyźnie litewskiej występują liczne
odchylenia w zakresie składni, co w dużej mierze jest spowodowane wpływem
języków wschodniosłowiańskich, zwłaszcza białoruskiego i rosyjskiego. Przyczyna
łatwego przejmowania obcych modeli składniowych tkwi przede wszystkim w dużym
ich podobieństwie do odpowiedników funkcjonujących w języku ogólnopolskim. Część
konstrukcji składniowych, występujących w języku polskim na Litwie, można uznać
za archaizmy, których utrzymaniu sprzyja oddziaływanie języka rosyjskiego. Błędy
składniowe na ogół nie zakłócają odbioru o odróżnieniu od błędów leksykalnych,
jednakże świadczą o niezbyt wysokich umiejętnościach językowych mówiącego.
W polszczyźnie litewskiej występują liczne odchylenia w zakresie składni, co w dużej mierze jest spowodowane wpływem języków wschodniosłowiańskich, zwłaszcza białoruskiego i rosyjskiego. Przyczyna łatwego przejmowania obcych modeli składniowych tkwi przede wszystkim w dużym ich podobieństwie do odpowiedników funkcjonujących w języku ogólnopolskim. Część konstrukcji składniowych, występujących w języku polskim na Litwie, można uznać za archaizmy, których utrzymaniu sprzyja oddziaływanie języka rosyjskiego. Błędy składniowe na ogół nie zakłócają odbioru o odróżnieniu od błędów leksykalnych, jednakże świadczą o niezbyt wysokich umiejętnościach językowych mówiącego.
Frazeologizmy to stałe połączenia wyrazowe o utrwalonym znaczeniu stanowiące niepodzielną całość. Sprawiają one, że nasza wypowiedź staje się barwniejsza, bardziej obrazowa, nacechowana emocjonalnie, gdyż za pomocą frazeologizmów nie tylko przekazujemy jakąś informację, lecz równocześnie wyrażamy swoje emocje, ukazujemy swój stosunek do przedmiotu naszej wypowiedzi. Posługiwanie się tego typu jednostkami wymaga od mówiącego nie tylko znajomości ich znaczenia, lecz również zapamiętania składu leksykalnego i struktury gramatycznej, toteż nic dziwnego, że są one źródłem wielu kłopotów poprawnościowych. W polszczyźnie litewskiej występuje sporo frazeologizmów odbiegających od normy ogólnopolskiej. Wiele z nich powstało wskutek oddziaływania języka rosyjskiego.
W okresie od 1 czerwca do 31 grudnia 2018 r. uczniowie wileńskiego Gimnazjum im. J.I. Kraszewskiego pod kierownictwem Tomasza Bożerockiego współpracując z Wileńskim Klubem Rekonstrukcji Historycznej Garnizon Nowa Wilejka oraz zespołem muzycznym Brawo Band zrealizowali projekt „Wileńszczyzna oczami młodych Polaków” w taki sposób wnosząc swój wkład w obchody stulecia niepodległości Polski.
Projekt został zrealizowany dzięki wsparciu finansowemu udzielonemu przez Ambasadę Rzeczypospolitej Polski w Wilnie. Dzięki finansowemu wsparciu zakupiono kamerę oraz statyw, które wykorzystano do filmowania, a także opłacono montaż filmików i wynajęto autokar na wycieczkę do Kowna oraz po okolicach Wilna.
Zasadniczym celem było aktywizacja młodzieży do ciekawienia się własnym środowiskiem oraz zachęcenie do promowania Wileńszczyzny jako atrakcyjnego miejsca turystycznego. W czasie realizowania działań projektowych uczniowie Gimnazjum J.I. Kraszewskiego zwiedzili: resztki polskich fortyfikacji w Wilnie; fortyfikacje kowieńskie; Ponary; Bezdany; Powiewiórkę; Zułów; odcinek dawnej polsko – litewskiej granicy w okolicach Rykont; dzielnicę Wilna Zwierzyniec; Nową Wilejkę; podwórka wileńskiej starówki. Zapoznano się nie tylko z miejscami znanymi, ale też i z tymi zapomnianymi lub mniej akcentowanymi w turystyce, aczkolwiek ważnymi dla historii Wilna i Wileńszczyzny. Wymienione miejscowości, są w sposób szczególny powiązane z kulturą i historią Polski, co i zostało zaakcentowane w 3 filmikach promujących Nową Wilejkę, Zwierzyniec oraz podwórka starówki wileńskiej. Filmiki powstały w listopadzie – grudniu 2018 r.